Heimur versnandi fer

Ég fór á barnasýningu í sumar. Ein persónan var (eins og öllum góðum barnasýningum sæmir) ægilegt skrímsli. Í hvert skipti sem ókindin birtist á sviðinu þrýstust börnin dýpra í stólana og heyra mátti að þau héldu niðri í sér andanum. En sýningin var í kristilegum anda og undir lok hennar endurfæddist ófreskjan og hefði ekki orðið siðprúðari þótt hún hefði verið böðuð upp úr lambsdreyra.

Þetta var alþýðlegt leikhús og í lok sýningar tóku leikendur sér stöðu við útganginn og spjölluðu við gestina. Mikið var hlegið og hampað. Þó vakti athygli mína lítill hópur af börnum sem stóð stjarfur inni í salnum og þorði ekki fyrir sitt litla líf út. Þau störðu óttaslegin í átt til dyranna en þar stóð ófreskjan ógurlega í fullum skrúða og spjallaði kumpánalega við glaðbeittan mann sem hélt á stjörfu smábarni í fanginu. Það var augljóst af börnunum að þau báru svipaðan ugg í brjósti fyrir örlögum litla barnsins og sínum.

Flestir jafna sig á þeim sálarhræringum sem leikhúsin bjóða upp á fljótlega eftir að ljósin eru kveikt. Eins og dæmin sanna á það ekki alltaf við um börn — og augljóslega ekki um Hörpu Hreinsdóttur. Nú hefur hún setið geðstirð uppi á Skaga í heila viku og bruggað nútímanum launráð vegna leiksýningar sem setti allt hennar sálarlíf úr skorðum. Sökudólgurinn: Hugleikur Dagsson.

Harpa (af landsþekktu örlæti sínu) vill svo þakka mér dálítið af óró sinni. Hún birtist nefnilega á þessari síðu fyrir nokkru síðan og sveif hér um eins og blöðruselur á helíni. Meðal annars sagðist hún vera ósigrandi í netslag og að eina fróun hennar við slíka slagi væri að gera fórnarlömb úr vitleysingum.

Nú vill svo skemmtilega til að ég hef í gegnum tíðina haft dálítið gaman af netslag sjálfur. Hápunktinum náði það auðvitað í gervi stálfrúarinnar sálugu, Mengellu. Þegar Harpa birtist hér froðufellandi og hótaði að gera hvern sem styggði hana að fórnarlambi með eldsnarpri stungu, þá gerðist tvennt. Mér fannst hún leiðinleg og mér fannst tilvalið að bregða um mig kattarfeldshempu Mengellu eitt augnablik. Ég skrifaði henni Mengellulegt komment til baka sem — eins og yfirleitt með Mengellu — var í öllum aðalatriðum málefnalegt en afar sterklega kryddað. Ég klykkti út með að segja að mér þætti jarðvistin aum yrði ég eins og hún, og að ef þetta væri til marks um hennar betri daga (eins og hún hélt statt og stöðugt fram) þá væri svei mér þá eðlilegt að hana langaði að stimpla sig burt úr veruleikanum á verri dögum.

Harpa fékk hland fyrir hjartað og hefur nú af sálfræðilegri skarpskyggni sinni (því fáir eru jú betri sálfræðingar en geðsjúkir) komist að hinu sanna í málinu. Þessi færsla mín hljóti að merkja það að dvöl mín á Barnalandi hafi fest mig í hlutverki Mengellu — svona eins og þegar einhver hleður í sakleysi niður klámmynd af Netinu og gáir ekki að sér fyrr en diskurinn er fullur af barnaklámi.

Harpa má fabúlera um geðslag mitt, Hugleiks og hvers sem hún vill fram í andlátið mín vegna. Hún má beita stirðum heila sínum af alefli á þá miklu ráðgátu hvernig á því standi að heimurinn sé að verða svona vondur og ég mun ekki missa neinn svefn yfir því. Þó færi óneitanlega vel á því að Harpa (sem sannarlega er ekkert unglamb) lærði að slaka á þegar tjaldið fellur og ljósin kvikna.

Það að ég skuli ennþá kunna að skrifa eins og Mengella er ekki til sanninda um að ég sé fastur í hlutverkinu (eins og forfallinn barnaklámfíkill). Það sannar ekki neitt, nema kannski það að ég hafi nokkurn veginn óraskað minni (og hef þá líklega ekki farið í raflostmeðferð nýlega). Það er nefnilega einkennilega brengluð rökhugsun sem sannfærir Hörpu um það að í þessu eina innleggi hafi einlægni mín komið berlegar í ljós en í öðrum innleggjum mínum. Það er álíka hugsunarvilla og hjá litlu krökkunum í leikhúsinu sem voru sannfærðir um að fagurgalinn og gleðihjal skrímslisins að lokinni sýningu væri yfirvarp — hið rétta eðli hafi sést þegar dýrið urraði og hvæsti og reyndi að fyrirkoma litlu, sætu leikurunum í litskrúðugu búningunum.

Sannleikurinn er sá að mér er skítsama um Hörpu. Ég vil henni hvorki gott né illt, ég hef engan áhuga á henni eða hennar lífi. Mér finnst hún bæði leiðinleg og óáhugaverð. Það var ekki í neinum sérstökum tilfinningahita sem ég sendi henni tóninn. Hún bað um drulluslag, hún fékk hann. Frá mér í líki Mengellu. Síðan klæddi ég mig aftur úr búningnum og setti á vísan stað. Harpa heldur hinsvegar að ég hafi háttað til að skrifa þetta innlegg. Ástæðan er ofurvenjulegt oflæti. Hún heldur að hún sé svo merkileg að ég hljóti að sýna henni mitt rétta andlit. Óli í augum Hörpu hljóti að vera sá eini sanni.

Einu ráð mín til Hörpu (og mér er í raun nákvæmlega sama hvort hún fer eftir þeim eða ekki) er að hætta að vera svona helvíti stíf, dramatísk og barnaleg. Það eru engin skrímsli undir rúminu, himinninn er ekki að hrynja og ófreskjan í leikhúsinu fer líklega beinustu leið heim til sín og fær sér harðsoðið egg og mjólkurglas áður en hún leggst í rúmið og les Arnald.