Icesave - úrslit kosninga og ný (endurnýjuð) afstaða

Þegar ég fór í það að meta rök með eða á móti Icesave ákvað ég að í framhaldinu myndi ég taka nýja afstöðu til málsins. Út frá öllum þeim rökum sem þá lágu fyrir.

Kosning meðal gesta síðunnar er óafgerandi. Stuðningsmenn og andstæðingar eru svotil nákvæmlega jafnmargir.



Rök með og á móti eru misveigamikil.

1. Það er mikil óvissa hve reikningurinn er hár og í versta falli er töluverð óvissa á hvort landið ráði við reikninginn og vextirnir eru sérstaklega óhagstæðir, m.a. þar sem þeir eru ekki forgangskröfur en ef Ísland ræður við samninginn er hann nærtækasta leiðin út úr vandanum. Og getur orðið harla auðveld leið ef mikið fæst fyrir eignir Landsbankans.

2. Endurskoðunarákvæðið er ótryggt en með því að bjarga andliti evrópska fjármálaheimsins fær landið velvilja erlendis og eftir sjö ár verða komnir nýir pólitíkusar hér heima sem og í Bretlandi og Hollandi. Farið verður að fenna yfir hörmungarsögurnar af bresku líknarfélögunum og hollensku bæjunum sem fóru á hausinn - auk þess sem Íslendingar verða kannski búnir að draga a.m.k. 1-2 bankagúbba fyrir dómara. Ef planið er að höfða til meðaumkunar umheimsins gæti verið betra að bíða í lengstu lög.

3. Gjaldfellingarákvæðin eru áhættusöm en ef málið verður ekki klárað fyrir október fellur öll skuldbindingin á Ísland nú þegar en ekki eftir 7 ár eins og samningurinn segir til um og ef ESB og AGS ákveða að fara í hart formlega eða óformlega getur ástandið á Íslandi snarversnað því mikil óvissa er uppi um hvað tekur við, felli Alþingi samninginn.en á móti kemur að þótt samningnum verði hafnað hafa samningsaðilarnir enga hagsmuni af því að berja á Íslandi. Þeirra hagur er að ná besta samningi sem þeir geta náð. Það hlýtur að gilda nú, ekki síður en ef endurskoðunarákvæðið verður virkt.

4. Icesave-krafan byggir ekki á lögfræðilegum úrskurði heldur pólitískum þrýstingi. Við undirritun samnings verður hún ómótmælanleg en það var á ábyrgð FME og stjórnvalda á Íslandi að takmarka áhættu þjóðarinnar af bankaútrásinni. Innlendar stofnanir brugðust. Ábyrgðin lá fyrir en ábyrgð íslenskra stjórnvalda (amk hvað varðar hollenska hluta Icesave) er meiri en að einhver "eftirlitskerfi hafi brugðist". Í Hollandi var frekar um að ræða meðvitaðan ránsleiðangur stjórnenda Landsbankans sem fór fram með vitund og stuðningi íslenskra ráðherra. Viðvörunarorðum Hollendinga var svarað með skætingi, þrátt fyrir að ríkisstjórn Íslands ræddi á sama tíma hættuna á krassi bankans.

5. Trúverðuleiki þjóðarinnar er að veði en Bretar hafa sjálfir brugðist samskonar lagatilskipun og neitað að borga og framkoma Íslendinga í málinu einkennist af óheiðarleika og græðgi fyrir hrun og vangetu og -kunnáttu eftir hrun.

6. Þjóðin er á móti Icesave og ástæða þess að Fjármálaráðherra vill samþykkja Icesave er að hluta til útskýrð í leyniskjölum sem enginn má opinbera. Að taka stærstu ákvörðun Íslandssöguna án þess að opinbera forsendurnar er andlýðræðislegt en með því að fella samninginn eykst pólitískur óstöðugleiki á Íslandi og hætta er á nýrri hægristjórn.

Niðurstaða mín er þessi:

Alþingi á að fella Icesave í trausti þess að samningsaðilarnir séu raunverulega áfjáðir í að gera raunhæfan og sanngjarnan samning við Ísland. Það er betra að fá það á hreint nú en þegar Ísland er komið í þrot og þarf á endurupptöku að halda.

Málsmeðferðin hefur verið vinstriflokkunum til mikils vansa, bæði hvað varðar samningagerðina, þinglega meðferð og lýðræðislegt gegnsæi. Málið er stærra en svo að staða einstakra stjórnmálaflokka eða -manna geti talist röksemd fyrir að halda málinu til streitu.

Ísland á að samþykkja takmarkaða ábyrgð á Icesave. Takmarkaða í annan endann af raunsæi, fordæmum og lagalegum efa en opna í hinn af því að Ísland hlýtur að bera ábyrgð á ömurlegri frammistöðu þess opinbera og eftirlitsstofnanna mörg undangengin misseri, útrásinni og hruninu.